همه ما می‌دانیم که نوزادان با مکیدن پستانک آرام می‌شوند و این یک‌حقیقت غیرقابل انکار است. اما آیا استفاده از پستانک ضرری برای نوزاد ندارد و می‌توان با خیال راحت از آن استفاده کرد؟
همه کودکان با یک نیاز ذاتی به مکیدن به دنیا می‌آیند. این یک نیاز حیاتی است، چون برای خوردن به آن احتیاج دارند. اما چه زمانی این ویژگی حیاتی و لازم تبدیل به یک مشکل می‌شود؟ در این مقاله قصد داریم به مزایا و معایب استفاده از پستانک در نوزادان بپردازیم و بعد شما تصمیم می‌گیرید که چقدر و چگونه از این وسیله محبوب برای کودکتان استفاده کنید.
آنچه قبل‌از استفاده از پستانک برای نوزاد باید بدانید
اگر کودک شما برای برطرف کردن نیازش به مکیدن به چیزی بیشتر از شیر خوردن از سینه مادر یا شیشه شیر نیاز دارد، یعنی به عبارتی بیشتر از این دوست دارد عمل مکیدن را انجام دهد، می‌توانید از پستانک برای او استفاده کنید اما حتماً نکات زیر را در ذهن داشته باشید:
- پستانک را در زمان خواب نیمروز و شبانه نوزاد به او بدهید و اگر شیر خودتان را می‌خورد حتماً صبر کنید مکیدن از سینه شما را خوب یاد بگیرد. وقتی مشکلی با شیر خوردن نداشت، به او پستانک بدهید. معمولاً سه‌تا ۴ هفته طول می‌کشد تا نوزاد کاملاً مهارت شیر خوردن از سینه مادر را یاد بگیرد.
- هرگز از پستانک برای به تعویق انداختن وعده‌ی غذایی کودک استفاده نکنید. زمانی پستانک را در دهان نوزادتان قرار دهید که مطمئن هستید گرسنه نیست.
- اگر نوزاد تمایلی به مکیدن پستانک ندارد و آن را پس می‌زند، هرگز به‌زور آن را در دهانش قرار ندهید و برای ترغیب او برای مکیدن پستانک از عسل، شکلات، شکر یا هر ماده غذایی شیرین دیگری استفاده نکنید.
- سن مناسب برای استفاده از پستانک ۶ ماه تا یک‌سال است.
- مرتب پستانک نوزاد را تمیز کنید تا مانع ورود میکروب‌ها به بدن کودک و بیمار شدن او شوید.
- اگر کودکتان ناآرامی می‌کند و عصبی است، برای آرام کردن او فوراً به سراغ پستانک نروید و اول شیوه‌های دیگر را امتحان کن کنید.
خطر: هرگز پستانک را به گهواره نوزاد گره نزنید یا دور گردن یا دست او نیندازید. خطر زیادی دارد و ممکن است باعث مرگ کودک شود.
آنچه قبل‌از خرید پستانک برای نوزاد باید بدانید
- پستانک در اندازه‌های مختلفی در داروخانه‌ها وجود دارد. حتی شکل سر پستانک‌ها هم باهم متفاوت هستند، از مدل‌های ارتودنسی گرفته تا انواع استاندارد. بنابراین سعی کنید پستانک مناسب با نوزاد خود را خریداری کنید.
- دنبال پستانک‌های یک‌تکه با سر نرم باشید. برخی مدل‌ها دوتکه هستند.
- سپر پستانک باید حدود ۴ سانتی‌متر باشد تا کودک نتواند کل آن را به دهانش بگذارد. همچنین باید از جنس پلاستیک سخت درست شده و سوراخ‌دار باشد.
- اگر از ماشین ظرفشویی استفاده می‌کنید، پستانک باید متناسب با شرلیط شستشو در آن خریداری شود. قبل‌از قرار دادن پستانک در دهان نوزاد، طبق دستورالعملی که همراه آن است یا روی بسته‌بندی نوشته‌شده، پستانک را بجوشانید یا در ماشین ظرفشویی بشویید، بعد آن را کاملاً خشک کنید، آبش را بگیرید و سپس در دهان کودک قرار دهید.
نکته: برای کودکان بالای ۶ ماه احتیاجی نیست هر بار پستانک را با آب جوش استرلیزه کنید. شستشو با آب و مایع شوینده کافیست.
خطر: هرگز از سرشیشه به‌عنوان پستانک استفاده نکنید. ممکن است با مکیدن نوزاد از قاب دور آن خارج و باعث خفگی او شود.
تذکر: به تاریخ انقضای پستانک توجه کنید و هر چند وقت یک‌بار بررسی کنید که پلاستیک آن تغییر رنگ نداده و پاره نشده باشد.
مزایا و معایب استفاده نوزاد از پستانک
مزایا
- استفاده از پستانک هنگام خوابیدن نوزاد خطر سندروم SIDS یا مرگ ناگهانی نوزاد را پایین می‌آورد.
- پستانک نوزاد را آرام می‌کند و اضطراب او را کاهش می‌دهد.
- استفاده از پستانک می‌تواند جانشین خوبی برای مکیدن انگشت باشد که باعث تغییر شکل دندان‌های کودک می‌شود.
- از پستانک می‌توان برای پرت کردن حواس کودک در شرایط خاص مثل واکسیناسیون و آزمایش خون استفاده کرد.
- پستانک به آرام شدن نوزاد در سفرهای هوایی کمک می‌کند. کودکان نمی‌توانند گرفتگی گوش‌های خود را در این سفرها با قورت دادن آب دهان یا خمیازه کشیدن ارادی برطرف کنند. بنابراین مکیدن پستانک بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
- اگر نوزاد به مکیدن پستانک عادت کند، خیلی راحت می‌توانید آن را دور بیندازید و این عادت را بشکنید. اما عادت به مکیدن انگشت را نمی‌توان به این راحتی از بین برد.
معایب
- ممکن است نوزاد بیش‌ازحد به پستانک وابسته شود. مثلاً اگر نیمه‌شب پستانک از دهان او خارج شود، با گریه از خواب بیدار می‌شود.
- استفاده بیش‌ازحد از پستانک احتمال عفونت گوش میانی را افزایش می‌دهد. البته دقت کنید که احتمال عفونت گوش میانی در کودکان زیر ۶ ماه بسیار پایین است، اما احتمال سندرم مرگ ناگهانی نوزاد بالاست که می‌توان با پستانک جلوی آن را گرفت.
- استفاده از پستانک تا سنین بالا می‌تواند باعث تغییر شکل دندان‌ها شود.
- اگر پستانک را خیلی زود و قبل‌از یک‌ماهگی به نوزادتان بدهید، ممکن است در شیر خوردن او از سینه مادر اختلال ایجاد شود و دیگر سینه مادر را نگیرد.
- استفاده بیش‌ازحد از پستانک مهارت‌های زبانی کودک را به تأخیر می‌اندازد، چون دهان کودک مدام مشغول است و فرصتی برای تولید آواها و صداهایی که می‌شنود ندارد.
- استفاده از پستانک در صورت عدم رعایت بهداشت آن باعث بروز عفونت‌های مختلف در نوزاد می‌شود.
چگونه کودک را از پستانک بگیریم؟
همان‌طوری که قبلاً گفتیم بهترین سن استفاده از پستانک برای کودک، زیر یک‌سال است. استفاده از پستانک در کودکان ۲ تا ۴ سال می‌تواند باعث تغییر شکل دندان‌های آنها شود. اما نگران نباشید اکثر کودکان خودشان کم‌کم پستانک را کنار می‌گذارند.
نکته: اگر کودک پستانک را تا قبل‌از ظاهر شدن دندان‌های دائمی جلو کنار بگذارد، می‌توان به اصلاح خودبخود شکل دندان‌ها امیدوار بود.
اگر حس می‌کنید کودکتان بیش‌ازحد به پستانک وابسته شده و سن او گذشته است، برای ترک دادنش هرگز از خشونت، مسخره کردن یا تنبیه استفاده نکنید. این راه‌ها کمکی به ترک هیچ عادتی نمی‌کنند. درعوض:
- هر زمان که کودک پستانک در دهان ندارد او را تشویق کنید و به او جایزه بدهید. یک سیستم ستاره دادن راه بیندازید و او را تشویق به ترک پستانک و گرفتن ستاره‌های بیشتر و درنهایت گرفتن جایزه کنید.
- اگر کودکتان وقتی خسته است یا حوصله‌اش سر رفت پستانک می‌مکد، حواس او را به چیز دیگری پرت کنید و دست‌هایش را مشغول کنید تا به سراغ پستانک نرود.
- اگر شاهد هرگونه تغییر شکل دندان‌های کودک بودید، حتماً با پزشک مشورت کنید و خیلی منطقی این مشکل را با خود کودک هم در میان بگذارید.
همان‌طور که می‌بینید پستانک اصلاً چیز بدی نیست، به شرط این‌که در حد تعادل و در سن مناسب استفاده شود.
در سایت و اپلیکیشن کوچیکا در بخش بازی‌های هدفمند، بازی‌های مختلفی مطابق با سن کودک به شما معرفی کرده‌ایم که می‌توانید از آنها برای پر کردن اوقات کودک و رشد همه‌جانبه او استفاده کنید. در بخش سلامتی هم می‌توانید سایر نکات مربوط به سلامت و بهداشت جسم کودک خود را بیاموزید.