حرف زدن کودک و شنیدن اولین کلمات از زبان او اتفاقی است که همه پدر و مادرها بی‌صبرانه منتظر آن هستند. کودک معمولا اولین کلمات خود را حدود ۱۰ تا ۱۴ ماهگی می‌گوید ولی می‌توانید خیلی زودتر از این زمان تقویت رشد زبانشناسی او را آغاز و روند حرف زدن کودک را تسریع کنید.
کودک حرف زدن را مرحله به مرحله و قدم به قدم یاد می‌گیرد و در این راه نیازمند کمک شما به عنوان پدر، مادر یا مربی است.
در آغاز حرف زدن کودک در سال اول زندگی ممکن است این صداها را از او بشنوید:
- غان و غون کردن و صداهای نامفهوم
- کنار هم قرار دادن صداهای ساده مثل با با
- تقلید کلمات
- گفتن کلمه «نه» همراه با تکان دادن سر
کودک شما در ۱۲ ماهگی چند کلمه می‌گوید و معنی آنها را هم درک می‌کند. مثلاً ممکن است برای اشاره به مامان و بابا کلمات «ماما» و «بابا» را بگوید. در اینجا به شما کمک می‌کنیم روند حرف زدن کودک را تسریع کرده و او را در این راه یاری کنید.
کمک به حرف زدن کودک ۰ تا یک ساله
- در مورد کارهایی که انجام می‌دهید با کودک حرف بزنید
همانطور که پوشک او را عوض می‌کنید، آشپزی می‌کنید، بازی می‌کنید یا هر کار دیگری، با صدای بلند با کودک در مورد آن صحبت کنید. فرض کنید یک گزارشگر هستید. تنها کاری که باید کنید، توصیف کارهایتان و لذت بردن از این کار است تا حرف زدن کودک شما تقویت شود.
- با کودک بازی کنید
دالی‌بازی یا هر بازی که بین شما و کودک تعامل ایجاد می‌کند، برای رشد حرف زدن کودک مفید است، حتی اگر به نظر می‌رسد کودک این کار را دوست ندارد. شما با این بازی‌ها به کودک کمک می‌کنید ارتباط میان کارها و پاسخ آنها را متوجه شود.
- کودک را بسیار تحسین کنید
دست زدن، لبخند زدن و تشویق تلاش‌های کودک برای برقراری ارتباط، حرف زدن کودک را تقویت کرده و به او نشان می‌دهد که در مسیر درست قرار دارد.
کمک به حرف زدن کودک یک تا دو ساله
- یک موضوع خاص برای حرف زدن انتخاب کنید
بهترین راه برای تقویت حرف زدن کودک و افزایش دایره لغات او صحبت کردن در مورد یک موضوع خاص است. مثلا اگر به‌تازگی کودک را به خارج از شهر برده‌اید، می‌توانید در مورد طبیعت، مزرعه، حیوانات و گیاهان با او صحبت کنید. کاملاً طبیعی است که زمان توجه کودک به شما کوتاه باشد، پس از ابزارهای دیداری مختلف مثل تصاویر و فیلم برای جلب و حفظ توجه او استفاده کنید.
- سوالات بله و خیر از کودک بپرسید
پرسیدن این نوع سوالات به تقویت مهارت درک مطلب در کودک کمک می‌کند. کودک باید سوال شما را در ذهنش پردازش کند تا بتواند به آن پاسخ دهد. انتظار یک جواب ساده مثل «بله» و «نه» به کودک اجازه می‌دهد روی فهم آنچه شنیده تمرکز کند نه لغاتی که قرار است در پاسخ بگوید.
- به کودک حق انتخاب موضوع را بدهید
اجازه دهید کودک مکالمه بین شما را پیش ببرد. می‌توانید ایده‌های مکالمه با او را روی تکه‌های کاغذ بنویسید و در یک شیشه بریزید و بعد از کودک بخواهید سر شام یا هنگام خواب یکی را بردارد تا با هم در مورد آن صحبت کنید. بهتر است این موضوعات مورد علاقه کودک باشند تا بیشتر تشویق به حرف زدن شود.
نکته: تعامل بین شما و کودک و عمق رابطه احساسی بین شما تاثیر فراوانی بر روند رشد او دارد.
کمک به حرف زدن کودک در تمام سنین
- آرام صحبت کنید و هر کلمه را واضح تلفظ کنید
کلمات را تکرار کنید. شاید به نظر خسته‌کننده برسد ولی کودک نیاز دارد کلمات و عبارات را بارها و بارها بشنود تا بتواند معنا و تلفظ آنها را در ذهنش پردازش کند و آماده حرف زدن شود. مثلاً بگویید: «بستنی دوست داشتی؟ من بستنی خودمو خیلی دوست داشتم».
- گوش بدهید و پاسخ دهید
شاید کودک شما به نوعی نامفهوم حرف می‌زند ولی حتی این کلمات درهم ریخته و ناقص هم جزو فرآیند حرف زدن کودک محسوب می‌شوند. هر زمانی که کودک صدایی از خود در آورد و تلاش در برقراری ارتباط داشت، با بازخورد مثبت، یک لبخند و یک آفرین جواب او را بدهید.
- از موسیقی استفاده کنید
گوش دادن به موسیقی یک شیوه عالی برای تقویت حرف زدن کودک و یادگیری لغات جدید است، چون مخصوصاً در شعرهای کودکانه کلمات و عبارات بارها تکرار می‌شوند.
- به جای ضمیر از اسم استفاده کنید
کودک برای ارتباط دادن اسامی با اشیا نیاز به کمک دارد. مثلاً وقتی موز را به کودک نشان می‌دهید به جای اینکه بگویید: «اینو دوست داری؟» بگویید: «موز دوست داری؟»
وقتی برای کودکتان زمان می‌گذارید، با او حرف می‌زنید و بازی می‌کنید، نه تنها حرف زدن کودک و رشد سایر توانایی‌های او را تقویت می‌کنید، بلکه رابطه بین خودتان را هم عمیق‌تر می‌سازید.
اگر می‌خواهید بازی‌های بیشتری برای تقویت حرف زدن کودک و سایر مراحل رشد او یاد بگیرید، وبسایت و نرم‌افزار کوچیکا را از دست ندهید.