ملاج سر نوزاد که به آن فونتانل هم می‌گویند، از لحظه تولد تا پایان سال اول زندگی کودک بسیار نرم است. دلیل وجود ملاج این است که جمجمه کودک از صفحه‌های استخوانی نرمی تشکیل شده تا انعطاف‌پذیری لازم را هنگام تولد و رد شدن از کانال زایمان داشته باشد.
اگر اولین تجربه پدر و مادر بودن را دارید، شاید وجود ملاج و نرمی آن باعث نگرانی شما شود، مخصوصاً اگر متوجه تپش ملاج شوید. شاید فکر کنید جمجمه نوزاد شما ناقص است، ولی در واقع جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد. ما در اینجا نکاتی را در مورد ملاج متذکر می‌شویم تا از نگرانی شما کم شود:
بیضی بودن سر نوزاد در بدو تولد به خاطر وجود ملاج است
در آخرین روزهای بارداری، نوزاد شما در کف لگن قرار گرفته است و شاید هنگام زایمان طبیعی سر کودک به شکل بیضی از رحم مادر خارج شود. نگران نشوید! دلیل وجود ملاج هم همین است تا انعطاف‌پذیری لازم را به سر هنگام خروج از رحم مادر بدهد. این حالت مخصوصاً در زایمان‌های طولانی‌مدت و سخت بسیار دیده می‌شود. نرم بودن جمجمه کودک و وجود ملاج باعث می‌شود سر کودک طی هفته‌های آتی حالت گرد خود را به دست آورد.
وجود ملاج باعث رشد درست مغز کودک می‌شود
مغز کودک پس از تولد به سرعت رشد می‌کند و از آنجایی که ملاج بافت نرمی دارد، مغز رشد درست و مناسبی خواهد داشت.
نکته: اندازه مغز کودک در اولین روز زندگی یک چهارم مغز یک انسان بالغ است .
ملاج کودک را می‌توان لمس کرد
شاید تصور می‌کنید ملاج کودک آسیب‌پذیر است و نباید به آن دست بزنید. ولی باید بدانید که ملاج می‌تواند فشار ناشی از بغل کردن و حمل کردن روزانه کودک را تحمل کند.
گاهی اوقات وقتی روی سر کودک دست می‌کشید، طبیعی است که حس کنید نقاطی از صفحات مغز کودک روی هم آمده‌اند. باز هم نگران نشوید. این اتفاق به دنبال بسته شدن ملاج رخ می‌دهد و بعد از چند هفته جمجمه حالت طبیعی خود را پیدا می‌کند و این لبه‌هایی که شما حس کردید، ناپدید می‌شوند. پس با خیال راحت ملاج کودک را لمس و کودکتان را نوازش کنید.
باید نسبت به تغییرات ملاج و نرمی و سفتی آن حساس بود
در جریان نگهداری از کودک، باید با هر مسئله‌ای که به وجود می‌آید، با خونسردی و هدفمند برخورد و در صورت لزوم، پزشک کودک خود را خبر کنید. در نوزادان، نرم بودن بیش از حد ملاج اگر همراه با بد غذا خوردن و ادرار نکردن او باشد، احتمالاً نشانه کم آب شدن بدن است.
همچنین ملاج برآمده هم اگر همراه با تب و خواب‌آلودگی کودک باشد، بسیار جدی است و می‌تواند نشانه عفونت یا التهاب مغز باشد و باید به سرعت با پزشک مشورت شود. یادتان باشد در صورت مشاهده هرگونه تغییر ناگهانی در رفتار و رشد کودک با پزشک مشورت کنید.
به اندازه ملاج بر روی سر کودک توجه کنید چون می‌تواند نشانه بیماری باشد. بنابراین اگر حس کردید ملاج خیلی کوچک یا بیش از حد بزرگ است، حتما با پزشک کودک مشورت کنید. حتی اگر ملاج به نظرتان خیلی زود محکم و استخوانی شده یا برعکس، این اتفاق به تأخیر افتاده است، به پزشک مراجعه کنید.
با کمک نرم افزار کوچیکا می‌توانید روند رشد کودکتان را زیر نظر داشته باشید، به سلامتی و بهداشت کودکتان کمک کنید و با بیش از ۱0۰۰ بازی جهت تقویت رشد او آشنا شوید.